ÇANAKKALE TARİHİ

ÇANAKKALE İLİ TARİHİ VE TARİHİ ESERLERİ
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ÇANAKKALE
çanakkale
türkiye çanakkale
çanakkale türkiye

çanakkale resimler

çanakkale fotoğraflar

çanakkale manzaralar

çanakkale görüntüler

çanakkale video

çanakkale spor

çanakkale haber

çanakkale harita

çanakkale ulaşım

çanakkale iklim

çanakkale turizm

çanakkale otel

çanakkale yurt

çanakkale pansiyon

çanakkale konaklama

çanakkale türküsü

çanakkale şehitliği

çanakkale gezisi

çanakkale konut

çanakkale emlak

çanakkale daire

çanakkale arsa

çanakkale araç

çanakkale toki

çanakkale lojman

çanakkale kiralık

çanakkale satılık

çanakkale sağlık

çanakkale hastahanesi

çanakkale devlet hastahanesi

çanakkale savaşları

çanakkale işkur

çanakkale  valilik

çanakkale belediye

çanakkale emniyet

çanakkale turları

çanakkale nüfus

çanakkale meb

çanakkale eğitim

çanakkale okul

çanakkale kurs

çanakkale müze

çanakkale lisesi

çanakkale ekonomi

çanakkale sanayi

çanakkale ticaret

çanakkale tarım

çanakkale deniz

çanakkale koy

çanakkale balıkçılık

çanakkale dağları

çanakkale ingilizler

çanakkale doğa

çanakkale gezi

çanakkale tatil

çanakkale kültür

çanakkale medeniyyet

çanakkale sanat

çanakkale

ÇANAKKALE İLİ  TARİH
çanakkale ili tarih

çanakkale tarihi eserleri

çanakkale tarihi mekanları

çanakkale tarihi yerleri

çanakkale tarihi saraylar

çanakkale tarihi evleri

çanakkale tarihi kaleler

çanakkale tarihi anıtlar

çanakkale truva

çanakkale dardanel

çanakkale savaşı

tarihi çanakkale boğazı

İnsanlık tarihinde büyük önem taşıyan Türkiye'nin kuzeybatısında; Avrupa ve Asya kıtalarını birbirinden ayıran ve kendi adını taşıyan Boğaz'ın iki yanına kurulmuş benzersiz coğrafyası, binlerce yıllık tarihi zenginliği, kültürlerinde barındırarak efsanelere ve mitolojiye ev sahipliği yapmış Türkiye'nin ve Dünya'nın nadide illerinden biridir Çanakkale .

Antik çağda, bugunkü Çanakkale Boğazı’nın ve bölgesinin, mitolojideki bir rivayete göre bağlı olarak Hellespontos adıyla anıldığı bilinmektedir. Bu mitosa göre, Kral Athamos’un kızı Helle Kafkasya’ya gitmek için boğazdan geçerken denize düşerek boğulmuştur. Hellespontos adının, bu adla anmış ve Doğu Roma İmparatorluğunun sonuna değin bu ad kullanılmıştır. Çanakkale Boğazı, Antik Çağ’ın bir kenti olan Abydos’tan kaynaklanan Avido yada Aveo adıyla da anılmıştır.

 Ortaçağ İtalyan haritalarında Romania Boğazı adına rastlanır.Avrupalılarca boğaza verilen Dardanellos adının kaynağı ise Dardanlar’ın atası olan Dardanos’a dayanmaktadır. Boğazın en dar yerine Fatih Sultan Mehmet döneminde Rumeli yakasında Sestos dolaylarında Kilitbahir, Anadolu yakasında Abydos dolaylarında Sultaniye ( Kale-i Sultaniye ) ya da Çanak Kalesi adıyla anılan sağlam kaleler yapılmıştır. Bugünkü Çanakkale İli’nin adı Anadolu yakasındaki Çanak Kalesi’nden gelmektedir Çanakkale ‘nin adı Piri Reis XVII. Yüzyılın ikinci yarısında yazdığı “Seyahatname” de Kale-i Sultaniye diye geçmektedir. Bu nedenle Çanakkale adının seramik yapımının daha ünlendiği XVIII.yüzyıl sonlarına doğru kullandığı anlaşılmaktadır. Yörenin en eski Beşiktepe ve

 Kumtepe yerleşmelerinden bilinen Kalkolitik Dönem yerli halkıdır. Bunları M.Ö. 3500′lerden 1200′lere kadar herhangi bir dış etki altında kalmadan yaşamlarını sürdüren Troia halkı izler. Bundan sonra buraya sırasıyla Troia Savaşları ile Akarlar, Ege göçleriyle de başka halklar gelmiştir. Çanakkale İli, yazılı tarih öncesi dönemler bakımından zengin bir yöredir. XVIII. Yüzyıldan beri beri çeşitli gezginliklerin ve arkeoloji meraklıların uğrak yeri olmuştur. Bunlar Homeros’un İlyada adlı destanından edindikleri bilgilerle İlion’u bulmak için gezi,çeşitli araştırma , sondaj ve kazılar yapmışlardır. 1071′den sonra büyük bir hızla Anadolu’yu fethe girişen Türkler, Bizansla ilişkilerini daha çok kara yoluyla sürdürmüşler, bir deniz gücüne ve Çanakkale Boğazı’nın egemenliğine pek gereksinme duymamışlardır. Çanakkale Kenti, Marmara’yı Ege Denizine bağlayan boğazın en dar

 yerinde ve doğu kıyısında yer almaktadır. Bölgenin Osmanlılıların eline geçmesinden sonra Fatih Sultan Mehmed’in, Kocaçay’ın (Sarıçay) ağzındaki düzlükle yaptırdığı “Çimenlik Kalesi”kentin çekirdeğini oluşturmuştur. Çanakkale stratejik konumu nedeniyle her dönemde önem taşınmasına karşın, XX. Yüzyıl başlarına dek iki-üç bin nüfuslu bir kasaba görünümünü sürdürmüştür.XVIII. ve XIX.yüzyıllarda kent donanmalar için bir ikmal limanı ve ipek, yelken bezi, çanak-çömlek üretilen bir merkez olarak tanınmıştır. Osmanlıların Akdeniz’de egemenlik kurma istekleri, onları Balkan Yarımadası’ndaki fetihlere, Gelibolu ve yöresinden başlamaya yöneltmiştir. Gelibolu’da bir tersanenin kurulmasıyla birlikte Çanakkale’deki Osmanlı egemenliği daha da artmıştır. Boğazın önemi Çanakkale Savaşları’nda (1. Dünya Savaşı’nda) bir kez daha gündeme gelmiş ve düşman donanması 18 Mart 1915 tarihinde bozguna uğratılmıştır. 

ÇANAKKALE İLİ TARİHİ ESERLERİ 

 ÇANAKKALE İLİ MÜZE VE ÖREN YERLERİ

 Müzeler ve Örenyerleri Çanakkale Müzesi - Detaylı Bilgi Assos (Behramkale) Ayvacık ilçesinde yeralan Assos dört mevsim yerli ve yabancı turistleri konuk etmektedir. Akropol denizden 238 m. yüksekliğindedir. Athena Tapınağı M.Ö. 6ncı yüzyılda burada aynı yerde yapılmıştır. Biga yarımadası ve Edremit Körfezi'ni koruması özelliği yanında, eski ihtişamı nedeniyle bu Dorik tapınak restore edilmiştir. Tapınağın kalıntılarına vuran ay ışığını seyretmek için bir süre kalıp beklenebilir ya da sabah erkenden kalkıp güneş yavaş yavaş yükselirken şehrin yukarısından Edremit Körfezi'nin şahane görüntüsü izlenebilir ve böylece bu cennet köşesinin neden seçildiği anlaşılır. Tepelerden denize doğru agoralar, bir tiyatro ve bir de Jimnasyum yer almaktadır. 

Akropol'un kuzey köşesinden, hepsi de 14 üncü yüzyılda Osmanlı Sultanı I. Murat zamanında yapılan bir cami, bir köprü ve bir de kale görülür. Aşağısında ufak ve sevimli bir liman bulunmaktadır. Behramkale'nin 25 km. batısında, Gülpınar köyünde M.Ö. 2nci yüzyılda Apollon Smintheus Tapınağı'nın yapıldığı tarihi şehir Chryse yer almaktadır. Gülpınar'ın 15 km. batısında, işaretleri bulunmayan sivri kayalıklı bir sahil boyunca uzanan yolda, denize inen dik yamaçtaki hoş köy evleriyle, Babakale bulunmaktadır. Bozcaada Çevresi 14 mil tutan Bozcaada, önemli bir turistik merkezdir. Etrafındaki irili ufaklı adacıklarla çevrili olan ada, Çanakkale Boğazı'na 15 mil, Limni'ye 30 mil, Midilli'ye 33 mil mesafededir. Ulaşımın sağlandığı Ezine ilçesi Geyikli beldesi Yükyeri Feribot İskelesine ise 3,4 mil uzaklıktadır. Adada Liman Koyu, Değirmenler 

Koyu, Poyraz Limanı, Çanak Limanı, Çapraz Limanı, Çanak Limanı, Kocatarla Limanı, Lagor Limanı, Ayana Limanı, Ayazma Koyu, Sulubahçe Koyu, Habbeli Koyu olmak üzere on iki adet cennet benzeri koyu vardır. Bu koylara Adadaki dalış merkezi tarafından koylarında dalış turları düzenlenmektedir. Bozcaada'ya yaklaşıldığında bir Venedik kalesi dikkat çeker. Venedik, Ceneviz ve Bizanslılar döneminde kullanılan kale, Çanakkale Boğazı'nın önemi nedeniyle Fatih Sultan Mehmet döneminde esaslı bir şekilde onarılmıştır.Adanın şarabı suyu kadar boldur; bir tur atıldığında birçok bağ ve şaraphaneler görülür. Adanın batısındaki yeldeğirmenleri adanın olduğu kadan çevrenin de önemli ölçüde elektrik enerjisini sağlamaktadır. Adada konaklamak için her talebe uygun otel ve pansiyon bulunmaktadır. Gökçeada Türk adalarının en büyüklerinden biri olan Gökçeada körfezlerle çevrilidir. Farklı tonlardaki çam ve zeytin ağaçları ile kaplı tepelerinde yer yer kutsal pınarlar

 ve manastırlar bulunmaktadır. Buraya, Çanakkale ve Kabatepe'den tarifeli, muntazam araba vapuru seferleri yapılmaktadır. Gökçeada (Kuzu limanı), Çanakkale'den izlenen rotaya göre 32 mil, Gelibolu yarımadasındaki Kabatepe limanına 14 mil, Bozcaada'ya 33 mil, Ege denizinde bulunan Yunan adalarından Limni'ye 16 mil, Semadirek adasına 14 mil uzaklıktadır. Tatlı su kaynakları bakımından dünyanın en zengin adalarından biridir. Adanın koylarına dalış turları düzenlenmektedir. Truva İntepe Bucağı, Tevfikiye Köyü yakınında, Çanakkale'ye 30 km. uzaklıkta, Hisarlıktadır. Arkeolojik kazılar farklı zamanlardaki yerleşim mekanlarını, şehir surlarını, ev temellerini, bir tapınak ve tiyatroyu ortaya çıkarmıştır. Tahtadan sembolik bir at eski savaşı hatırlatmaktadır. Tarihi limanı Alexandria - Troas M.Ö. 3. yüzyılda yaptırılmıştı. St. Paul burayı iki kere ziyaret etmiş, ve üçüncü misyonerlik yolculuğuna, Assos'a yine buradan başlamıştır.

 Dardanos Çanakkale'ye 11 km. uzaklıkta Kalabaklı Çayı kıyısında, Maltepe'dedir. Bu mezar anıtı, bir koridor, ön oda ve ana mezar odasında oluşmaktadır. İçinde bir çok iskeletle, altın takılar, bronz ve pişmiş topraktan gereçler, kandiller, gözyaşı şişleri, müzik araçları bulunmuştur. Mezarda Arkaik İyonik ve Roma dönemlerinden yapılar vardı. Gülpınar Ayvacık çevresinde kalıntıları bulunan antik eserlerden İlyada Destanı'nın birinci bölümünün geçtiği Apollon Smintheus Tapınağı, Gülpınar'da bulunmaktadır. Tapınak kalıntıları ve tapınaktan çıkan eserler buradaki müzede sergilenmektedir. Bölgede bulunan müzede Tapınağa ait rölyeflerde bu sahneleri görülebilmektedir. Zeus Altarı Küçükkuyu beldesine bağlı Adatepe Köyünün üst tarafında bulunan,ön tarafı diklemesine uçurum olan mağara, Zeus'un mağarası olarak bilinmektedir. Alexandreia Dalyan Köyündedir. 

M.Ö 310'da 'Sgia' adlı küçük bir köyün yerine kurulmuştur. Güçlü ve zengin bir ticaret merkezi olarak gelişen kent Romalılar döneminde de önemini korumuştur. Neandria Kayacı Köyü yakınında Çığrı Dağı'ndadır. Kenti çevreleyen surlar 3 m. Kalınlıkta ve 3200 m uzunluktadır. Sestos Eceabat'a 4 km. uzaklıkta,Yalova köyündedir. Akbaş Limanı'nın güneyinde kurulmuştur. Fatih Sultan Mehmet Kilitbahir Kalesi'ni yaptırırken, Sestos kalesinin taşları kullanılmıştır. Troia Örenyeri 

ÇANAKKALE İLİ KALELER

 Kaleler Sultan Kale (Kale-Yi Sultaniye) Kente adını veren önemli ve görkemli bir anıt niteliğindir. XV. yy. ortalarında Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmış 1551'de Kanuni Sultan Süleyman döneminde onarılmıştır. Gelibolu Kalesi Antik dönemde kurulduğu bilinen kaleyi, Bizans İmparatoru I. Justiniaus onartmıştır. Evliya Çelebinin anlattıklarına göre, dik ve kesik kayalarla kurulu 6 köşeli bir kaleydi. Kazdağı (Ayazma) Bayramiç ilçesi, Evciler köyünden sonra 5 km. mesafededir. Kazdağı'na özgü uzun ağaçları, gürül gürül akan suları ve piknik yerleri ile ilimizin en güzel mesire yerlerinden birisidir. Kazdağı'nda (Ayazma) her yıl ağustos 

ayı içinde Geleneksel Kazdağı Güzellik Yarışması düzenlenmektedir. 1774 m. yüksekliğindeki Kaz Dağı (Ida Dağı) muhteşem manzarası, sakin yeşil alanları ve sıcak su kaynaklarıyla Kaz Dağı Milli Parkı'nın yanında, Çanakkale'nin güney ucundadır. Bayramiç ve Evcilerden geçerek Kaz Dağı Milli Parkı'na ulaşan kuzey girişinde gündüz kampingleri için birçok imkan mevcuttur. Çanakkale'ye 60 km olan Bayramiç'te 18 inci yüzyıl güzel Hadimoğulları Konağı (Osmanlı evi), içindeki etnografya müzesi ile yer almaktadır.

 ÇANAKKALE İLİ SARAYLAR VE KÖŞKLER 

Hadımoğlu Konağı : 17.yüzyılda Konya’nın Hadim kasabasından gelerek Bayramiç’e yerleşen Mustafa ve Ahmet isimli iki kardeş burada dabaklık yapmaya başlarlar.Kısa sürede zengin olan kardeşler,zamanın hükümetinden Bayramiç Sancaktarlığı’nı almışlardır. Hadımoğlu Konağı,bu sancakta kardeşlerden kalan ve günümüze kadar fazla tahrip olmadan gelebilen en güzel sivil mimari örneklerindendir.Binanın bazı yerlerinde Bayramiç ilçesine 14 km. uzaklıkta yer

 alan Kurşulu Tepe üzerinde Skepsiz Antik Kenti’nden gelen mimari parçalar dekorasyon unsuru olarak kullanılmıştır.İç ve dış cepheler tamamen resim,fresk,alçı süsleme ve ahşap oymalarla tezyin edilmiştir.1973 yılında,bina;varislerinden hazinece satın alınmış,bilahare Kültür Bakanlığına devredilmiştir.1996 yılında Bayramiç Kaymakamlığı’na tahsis edilen konak,”Türk Evi-Etnografya Müzesi” olarak Çanakkale Valiliğince gösterime arz edilip,Bayramiç halkına armağan edilmiştir. 

ÇANAKKALE İLİ KORUNAN ALANLAR

 ANITLAR VE MEYDANLAR

 GELİBOLU YARIMADASI TARİHİ MİLLİ PARKI 1973 Yılında kurulmuş ve Birleşmiş Milletler Milli Parklar ve Koruma Alanları listesinde olan park ,Çanakkale ili sınırları içerisinde ,Gelibolu Yarımadası’nın güney ucunda Çanakkale Boğazının Avrupa yakasında 33.000 hektarlık alanı kapsamaktadır.Birinci Dünya Savaşın da Çanakkale deniz ve kara savaşlarının yapıldığı yerler parkın içerisindedir. Ayrıca batık gemiler, toplar, siperler, kaleler, burçlar ve savaşla ilgili yüzlerce başka kalıntıdan oluşan geniş bir yelpazenin yanı sıra 250.000’i aşan Türk şehidinin ve yine 250.000 ‘ aşan Avustralya ,Yeni Zelanda ,İngiliz ve Fransız askerinin mezarları ve anıtları bu parkta bulunmaktadır.Savaş alanları ,savaş mezarları ,anıtlar ve savaşla ilgili kalıntılar

 ‘Tarihi Sit Alanı ‘ ve ‘Kültürel Varlık ‘olarak tescil edilmiştir. Ayrıca M.Ö.4000’ li yıllara dek uzanan birçok ‘Arkeolojik Sit Alanı ‘ bulunmaktadır.Çok çeşitli Doğal Sit Alanları içerisinde ise kumsallar, koylar, Akdeniz çalıları (maki) ile karışık koru parçaları ,çarpıcı görünümlü jeolojik ve jeomorfolojik oluşumlar , bir tuz gölü ve 15.yüzyıl askeri mimarisinin eşsiz örneklerini içeren ilginç bir Kültürel Miras koleksiyonu vardır. Milli parkta ,Kilitbahir taş Yaylası, Seddülbahir Savaş alanı, Tekke Köyü, Ertuğrul Koyu, İkizler Koyu, Hisarlık Tepe, Alçı Tepe,

 Zığındere, Kereviz Dere, Arıburnu, Anafartalar Savaş alanlarında Kabatepe, Kanlısırt, Conkbayırı, Suvla ovası, Kakma Dağı ayrıca Türk Şehitlik ve anıtları, yabancı mezarlık ve anıtları ,savaş kalıntıları (Tabyalar, silahlar, siperler, batıklar) arkeolojik ve tarihi sitler ,müzeler ve yerleşmeler görülmesi gerekli yerlerdir.Doğal çevrenin zengin güzellikleri ve savaş alanları dışında ,Kabatepe’deki müze, piknik ve kamp alanlarından yararlanılabilir.Ayrıca Eceabat idari ve ziyaretçi merkezi ile buradaki günübirlik alan ve kır gazinosundan yararlanmak mümkündür.Çadır ve karavanla konaklama olanağı vardır.

 1- MECİDİYE BATARYASI – KOCA SEYİT ANITI 

 Edremit Havran Çamlık Köyünde doğan ve Rumeli Mecidiyesi Bataryası’nda destan yazan Koca Seyit’ in ziyaret noktasıdır.Deniz savaşı tüm şiddetiyle devam ettiği bir anda batarya isabet almış ve Seyit ‘ in arkadaşları şehit olmuştur.Bu arada düşman donanması ilerlemektedir.Koca Seyit, vinci bozulan topun 275 kilo gramlık mermisini kaldırarak topa yerleştirmiş ve sağ kalan arkadaşıyla birlikte ateş ederek Ocean zırhlısının dümen tertibatına isabet kaydetmiştir.Bu zırhlı daha sonra mayına çarparak batmıştır. 

2- SARGIYERİ ŞEHİTLİĞİ ANITI 

 Kara savaşları sırasında yaralılarımıza ilk müdahalenin yapıldığı açık hava hastanesinin 28 Nisan 1915 ‘de yaralılar ve tüm sağlık personeliyle birlikte katledildiği yerde kurulmuştur.Bu katliam Avrupa basınınca ustaca gizlenmiştir. 

 3- ÇANAKKALE ŞEHİTLERİ ANITI

 Çanakkale savaşlarında şehit olan 253.000 kahramanımızın anısına yaptırılmıştır. 1954 yılında başlayıp 1960 yılında tamamlanan, 25x25 m kaide üzerine 41.70 m. Yükseklikte oturtulan dört ayak şeklindedir.Aynı zamanda bu anıtımızın altında o günleri yansıtan objelerin yer aldığı bir müze bulunmaktadır. 

4- FRANSIZ ANIT VE MEZARLIĞI

 Morto koyuna bakan bir yamaç üzerinde kurulan Anıt, Çanakkale Savaşlarında hayatlarını kaybeden 14.382 Fransız askerinin anısına yapılmıştır. 

5- YAHYA ÇAVUŞ ANITI

 Ertuğrul Koyuna hakim tepededir.25 Nisan 1915 günü ,düşmanın üç alayla çıkarma yaptığı V koyudur.Burada Yahya Çavuş ve arkadaşlarının insan üstü gayretle verdiği mücadelenin bir sembolüdür.Yahya Çavuş 63 kişilik takımı ,düşmanı ,bir gün boyunca şehit olma pahasına durdurmuştur. Bir kahraman takım ve Yahya Çavuştular , Tam üç alayla burada gönülden vuruştular, Düşman tümen sanırdı bu şaheser erleri, Allah’ı arzu ettiler akşama kavuştular.......(Nail MEMİK) 

 6- HELLES ANITI 

Çanakkale Savaşları sırasında hayatlarını kaybeden İngiliz, Avustralya ve Hindistan kuvvetlerinden oluşan toplam 20.761 kişi anısına dikilmiştir.

 7- MEHMETÇİĞE SAYGI ANITI 

Çanakkale Savaşları esnasında Türk askerinin cesareti,kahramanlığı,vatanseverliği ve insan sevgisinin,savaştığı düşmanlar tarafından dahi takdirle ve saygıyla dile getirildiği gözler önüne seren anıttır.

 8- LONE PİNE 

 4228 Avustralya ve 708 Yeni Zelanda harp ölüsünün anısına Kanlı sırt mevkiinde yaptırılmıştır.Anıt ve mezarlığın bulunduğu yer Avustralyalıların hedefleri arasındaydı.25 Nisan 1915 de Anzac Koyuna çıkartma yaptıkları ilk gün ele geçirildi.Ancak siper savaşları sonucunda bölge tekrar Türk askerlerinin eline geçti.

 9- 57.PİYADE ALAYI ŞEHİTLİĞİ

 Çanakkale Savaşları sırasında kahramanlıklarıyla destanlaşan ve tümüne yakını şehit olan ve Mustafa Kemal ‘in ‘’ Ben size taarruzu değil ölmeyi emrediyorum,biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında mutlaka yerimizi başka birlik ve komutanlar alacaktır’’ emrini yerine getiren 57.Piyade Alayı Şehitleri anısına T.C Kültür ve Turizm Bakanlığınca 1994 yılında yaptırılmıştır. 

 10- ARIBURNU YARLARI 

19 Mayıs 1915 Günü dört tümen kuvvetle yapılan Arıburun taarruzları neticesi binlerce şehit verdiğimiz bu yarlar bize sessiz fakat görkemli duruşu ile günleri yansıtmaktadır. Yine Arıburun yarlarının devamındaki Cesaret tepe bu destanın ismini taşımakta ve bu tepedeki Mehmet Çavuş ,bu kahramanlığın sembolü olarak Cesaret tepe nöbetine devam etmektedir. 

11- CONKBAYIRI MEHMETÇİK ANITI 

Conkbayırı ‘nda Şehit düşenler için Tanrı ya dua eden insanın 5 parmağını sembolize eden 5 büyük panel halindedir.Ayrıca tepenin üzerinde Mustafa Kemal ‘in saatinin parçalandığı yerde büyük kurtarıcının bir de anıtı vardır. 

12-CONKBAYIRI YENİ ZELANDA ANITI 

Conkbayırı ,Çanakkale savaşlarında en önemli hedeflerden birisidir .6 – 10 Ağustos tarihleri arasında yapılan Sarı bayır savaşlarında Yeni Zelandalılar Conkbayırının en uç noktasını ele geçirmeye çalıştılar ancak Mustafa Kemal ‘in başında bulunduğu güçlü savunma karşısında başarısızlığa uğradılar.Bu anıt ,Conkbayırın da hayatlarını kaybeden Yeni Zelandalı askerin anısına yaptırılmıştır. 

ÇANAKKALE İLİ İNANÇ KÜLTÜRÜ

 CAMİLER TÜRBELER

 Büyük Camii : Çanakkale’nin Gelibolu ilçesindedir.1358 yılında Rumeli Fatihi Gazi Süleyman Paşa tarafından yaptırılmıştır.Süleyman Paşa Camii olarak da bilinir.1676 ve 1889 yıllarında onarım görmüştür.Yapı dikdörtgen planlı olup,dış duvarları taştandır.Üç girişi bulunmaktadır.Mermer mihrabın üst kısmında altınla yazılmış bir yazıt yer alır.Kesme taştan yapılmış olan tek şerefeli minaresi motiflerle süslenmiştir. Hüdavendigar Camii : Ayvacık’ın 14 km. güneybatısındaki Behramkale’de Assos Antik Kenti surlarının bitişiğindedir.14.yüzyılda I.Murat (Hüdavendigar) zamanında,bu antik kentin taşlarıyla yapılmıştır.Kesme taş duvarlı,sekiz köşeli kasnak üzerine tek kubbeli yapının alçı mihrabı kabartmalar halinde süslemelidir. Minaresi yoktur. Aslıhan Bey Camii : Ezine ilçesinin 12 km. kuzeybatısındaki Kemalli köyündedir. 14.yüzyılda I.Murat zamanında

 yaptırılmıştır.Kesme taş duvarlı,tek kubbeli ve tuğla minarelidir.Son cemaat yeri ortada iki sütunlu olup,yanları kapalıdır.İç kapısının çevresi küfeli taşındandır.Pencereleri değişik süslemelidir.Camiinin kuzeyinde Aslıhan Türbesi bulunmaktadır. Sefer Şah Camii : Ezine ilçesinde bulunan yapı,14.yüzyılda Yıldırım Beyazıt döneminde yapılmıştır.Duvarlar moloz taştan,saçaklar tuğladandır.Ayrıca çevreden detirilen antik yapı kalıntıları kullanılmıştır.Camiinin yanında Sefer Şah’ın mezarı bulunmaktadır. Abdurrahman Camii : Osmanlı camilerinin ilk örneklerinden birisi olması bakımından önemlidir.Ezine ilçesindeki yapı Orhan Gazi döneminden kalmadır.Yalın,moloz taştan,alçak ve kalın duvarlı bir yapıdır.Tavanı 4 mermer sütun taşımaktadır.II.Sultan Mahmut döneminde yenilenen tavan,ampir üslubundadır. Yazıcızade Mehmet Efendi Türbesi : Yazıcızadeler iki kardeştir.Her ikisi de Gelibolu’da yaşamış 

ve ömürlerinin sonuna kadar birçok eser yazmışlardır.Yazıcızade Mehmet Efendi’nin mezarı Hamzakoy’a giden Keşan Caddesi üzerinde kendi adıyla anılan Yazıcızade Mezarlığı’nın içinde ve yine kendi adını taşıyan bir mescidin bitişiğindedir.Üstü açık tek sandukalı bir yapıdır.Kardeşi Ahmedi Sican’ın mezarı ise 50 metre kadar uzakta,caddenin karşısındaki Yazıcızade Çeşmesi’nin yanındadır.II.Murat döneminden kalma,tek kubbeli revaklı bir yapıdır.Duvarları tuğla ve küfeki taşındandır.İki dizi pencereyle aydınlatılan türbenin lahdi,tümüyle rumi süslemeyle kaplıdır. Gazi Süleyman Paşa Türbesi : Bolayır’da denize bakan bir tepe üzerindedir.1356 yılında Rumeli’ye ilk geçen Osmanlı komutanı,

Orhan Gazi oğlu,Rumeli Fatihi Süleyman Paşa için yaptırılmış bir türbedir.1549 tarihli onarım yazıtı vardır.Kalın duvarları kesme taş ve tuğla sıralıdır.dört köşeli olup,kubbesinin kasnağında 4 pencere görülebilir. Namık Kemal Mezarı : Bolayır’da Süleyman Paşa türbesi bahçesindedir.Vatan Şairi Namık Kemal beyaz mermerden sade bir mezarda yatmaktadır.Namık Kemal vasiyeti üzerine buraya gömülmüştür. Sinan Paşa Türbesi : II.Beyazıt’ın damadı olan Kaptan-ı Derya Damat Sinan Paşa ve eşi Ayşe Sultan bu türbede yatmaktadır.Türbe Hamzakoy mevkiinde,İstanbul yol ayrımındadır

. 10 metre yüksekliğindeki türbe,sekiz köşeli olarak inşa edilmiştir.III.Selim ve III.Mehmet tarafından birer kez onarılmış,yakın zamanda da onarım görmüştür. Saruca Paşa Türbesi : Gelibolu’da Fransız Mezarlığı’nın hemen altında,Hamzakoy’a bakan yamaçtadır.Altı köşeli,bakımlı bir türbedir.Türbe II.Murat Hüdavendigar dönemindendir. Eğimli bir alana kurulmuştur.Sonradan yenilenirken özgün biçimini yitirmiştir.Önü eyvanlı, 6 köşeli bir yapıdır.1436-1437 tarihli imaret yazıtı,eyvanın iç duvarına yerleştirilmiştir. Türbenin kubbesi yıkılınca üzeri çatıyla örtülmüştür. Azebler Namazgahı : 

1407 yılında yaptırılmıştır.Namazgah,Gelibolu’da boğaza ve Marmara’ya karşı geniş bir alan olan Fener Meydanı’nda almaktadır.Bu tür yapıların en görkemlisi,en güzeli olarak nitelendirilmektedir.Üstü açık,çevresi korkuluklu bir ana mekan biçimindedir.Biri külahlı,öbürü açık iki minberi,mermerden mihrabı bulunmaktadır.Mihrabın yanlarında süslü pencereler,dilimli ve rumi süslemeli kapısı ilgi çekicidir.Yazıtından,kapıyı Ladikli Süleyman oğlu AŞIK’ın yaptırdığı bilinmektedir. Gelibolu Mevlevihanesi : Mevlevihane binası,Askeri Hastanenin bulunduğu alandadır. Rumeli’de benzeri bulunmayan

 Mevlevihane Tekkesi, plan bakımından Galata Mevlevihanesi’ne benzemektedir.1656 yılında Ağazade Mehmet Dede adına yaptırılmıştır. Mimarı,saray mimarlığı da yapan Mustafa Ağa’dır.1906 yılında onarım görmüştür. Mevlevihanenin bulunduğu geniş alanda,ana binaya ek olarak bir aşevi,dervişler için bir han ve yoksullar için tembelhane olarak anılan yatakhane ve ayrıca dervişlerin çocukları için bir okul bulunmaktadır.Tekkenin dervişleri ve yoksullar bu ek binalarda ikamet etmişlerdir. 17.yüzyılda yapılmış bulunan binada iki kubbe ile onüç kagir sütun bulunmaktadır. Çarşı Camii : Biga ilçesindedir. 

1911 yılında Gelibolu’lu Tahsin Kalfa tarafından yaptırılmıştır. İbadet mekanı tek olup,son cemaat mahalli üç kubbeli olan Çarşı Camii ve caminin tam karşısında bulunan ve aynı dönemde mermerden yapılan 12 kubbeli şadırvan vardır.Bozcaada Rum Ortodoks Kilisesi : Venedikliler tarafından yapılan kilise Cumhuriyet Mahallesi Lale sokakta bulunmakta olup,ibadete açıktır.